CHƯƠNG 6
TÂM LÝ KHI CHƠI GOLF
Tôi chắc chắn rằng, bạn đã thấy một yếu tố thường xuyên được nhắc đi nhắc lại trong hầu hết nội dung của Chương 5, đó là sự quan trọng của tâm lý khi chơi.
Trong tất cả những gì tôi được dạy từ cha tội khi còn bé thì 90% là về tâm lý. Đó là duy trì chu trình putt, giữ tinh thần tích cực, tin vào những gì mình làm và không than trách bản thân khi putt trượt.
Có lẽ bạn đang nghĩ rằng, tất cả những việc này thật dễ dàng khi bạn đã là một người putt giỏi.
Nhưng tôi muốn nói rõ rằng, nếu bạn dành 90% thời gian tập putt cho việc luyện tập mental, thì bạn sẽ nhanh chóng có được một cú putt rất thoải mái, tự nhiên và không cố gắng. Nó có thể không dễ, nhưng so với việc tập trung vào luyện tập các động tác và chuyển động cơ học, thì nó là con đường nhanh hơn để cải thiện khả năng của bạn.
Hãy dành chút thời gian để suy nghĩ về những gì bạn làm tốt. Đó có thể là một thứ gì liên quan đến công việc hoặc ở nhà. Ví dụ nếu bạn là một thợ mộc, bạn có xưởng, có đầy đủ các dụng cụ để thực hiện mọi công việc. Bạn lành nghề và đang trông chờ cơ hội để thể hiện kỹ năng của mình. Khi có công việc khách giao, và mọi thứ cứ thế xảy ra, bạn làm những việc mà mình đã quá thành thạo và không cần phải suy nghĩ gì về nó.
Nếu bạn giỏi làm một thứ gì đó, rõ ràng là bạn đã biết làm nó như thế nào. Và đến một mức độ nào đó thì bạn cứ thế làm thôi chứ không còn suy nghĩ gì trong quá trình làm nữa. Những gì tôi vừa giải thích ở trên là để muốn bạn hiểu được rằng, khi đã biết làm thế nào để putt rồi thì bây giờ điều bạn cần là bắt đầu phát triển tâm lý khi chơi của bạn, để có thể có bước đột phá mới trong bảng điểm của mình.
Đối với tôi, những kỹ năng cơ bản để làm được việc đó đến từ cha tôi, và sự đánh giá của ông giúp tôi tập trung vào việc quan sát line và tuân theo chu trình khi putt. Nhưng cha tôi luôn chú ý tìm kiếm các kỹ thuật tâm lý khác mà ông nghĩ có thể giúp ích cho tôi khi tôi tham gia giải đấu năm 1966. Một trong những điều đó là một cuốn sách có tựa đề là Psycho-Cybernetics' (Thay đổi để thành công), của tác giả Maxwell Maltz.
Maltz là bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật tạo hình, người muốn tìm hiểu tại sao một vài bệnh nhân của ông không thỏa mãn với kết quả phẫu thuật, thậm chí kể cả khi ca phẫu thuật đó được những chuyên gia hàng đầu thế giới đánh giá là thành công. Họ trông tốt hơn nhưng họ không cảm thấy tốt hơn. Và kết luận của ông là những bệnh nhân này và bất cứ ai đang cố gắng cải thiện điều gì đó, đã tự hủy hoại bản thân bởi những suy nghĩ và lời tự nhủ tiêu cực.
' Psycho-Cybernetics: được xuất bản ở Việt Nam với tựa Thay đổi để thành công. Đây là một tác phẩm kinh điển của dòng sách self-help. Kể từ lần đầu ra mắt vào năm 1960, hơn 35 triệu bản đã được bán ra trên toàn thế giới. Cuốn sách này dựa trên những nghiên cứu khoa học về tâm lý con người, với mong muốn giúp người đọc thoát khỏi bế tắc, từ bỏ những thói quen xấu trong cuộc sống, để có tư duy tích cực, sống khỏe mạnh, thành công và hạnh phúc hơn.
2 Maxwell Maltz (10/3/1889 - 7/4/1975) là bác sỹ phẫu thuật thẩm mỹ. Ngoài cuốn Thay đổi để thành công, ông cũng viết một số tiểu thuyết, kịch và tự truyện khác.
Tôi rất chú ý đến điều này nên đã đánh dấu lại. Khi đọc cuốn sách đó, tôi đánh dấu bằng bút dạ quang những điều mà tôi cần nhớ để tôi có thể quay lại xem xét khi cần, và nắm bắt được các ý chính.
Nếu bạn đang “vật lộn” với cú putt, hãy nghĩ về cách mà bạn tiếp cận từng cú putt. Khi putt trật, bạn nói với bản thân điều gì? Golf là để vui vẻ, một thứ gì đó mà hầu hết mọi người hứng thú thưởng thức vào những ngày nghỉ bạn ạ. Tôi đã từng dạy cho hàng trăm golfer trình độ trung bình, họ gọi bản thân bằng những cái tên xấu nhất mỗi khi đánh trật hoặc đặt sai line. Họ nói với bản thân rằng mình thật tệ, lúc nào cũng putt trật. Nhưng với một golfer có tâm lý và suy nghĩ tích cực, khi bị 3 putt ở 2 lỗ golf đầu tiên, anh ta sẽ tự thuyết phục bản thân rằng sẽ không bao giờ bị 3 putt một lần nào nữa trong các lỗ còn lại. Và anh ta đã làm được.
Đầu óc của bạn là một thứ rất quyền năng và nó nhạy cảm một cách ngạc nhiên khi bị tự kỷ ám thị. Nếu bạn nghĩ bản thân là một người putt tôi và tự chê trách mình bằng hàng loạt từ ngữ bi quan, tệ hại thì bạn sẽ trở thành chính xác như những gì bạn nói.
Điều này nghe có vẻ khó khăn để vượt qua. Nhưng giải pháp của bạn là phải tiến về phía trước. Cũng giống như việc bộ não của bạn nhạy cảm với những ngôn từ bi quan, khi tự chê trách bản thân, nó cũng rất dễ bị ảnh hưởng bởi những lời tự nói chuyện hay tự kỷ ám thị và trí tưởng tượng tích cực.
Một trong những ý chính mà tôi đọc được từ cuốn sách Thay đổi để thành công là khái niệm “nhìn”, tưởng tượng thấy những gì bạn muốn hoàn thành trước khi thực sự thực hiện nó. Bạn hãy tưởng tượng chính xác những gì bạn muốn xảy ra.
Vào mùa giải năm 1970, tôi đã thắng 4 giải, nhưng tôi không hài lòng chút nào về thu nhập để ổn định cuộc sống cho gia đình. Lần đầu tiên tôi tham gia tour, nhà tài trợ của tôi sẽ được 80% và tôi được 20%. Nghĩa là nếu tôi thắng 400 đô la thì tôi chỉ có được 80 đô la. Lúc này tôi không phải là một golfer “lớn”. Tôi vẫn được nhắc đến như là một golfer vô danh, hay là một golfer trẻ, tiềm năng trong các tạp chí. Tất cả những điều tôi có, là tâm lý tốt, short game tốt, kiên định và không bao giờ bỏ cuộc. Cha tôi khuyên tôi nên đọc lại cuốn Thay đổi để thành công một chút, và mùa hè năm đó tôi cam kết với bản thân là sẽ đọc nó. Tôi muốn làm bất kỳ điều gì có thể để cải thiện và mài giũa tâm lý của mình.
Trong giải PGA Championship tại Southern Hills, khi chơi vòng thử sân tới lỗ thứ 18, tôi đã tự tưởng tượng rằng mình đang đứng ở trên đồi nhìn xuống green lỗ 18, thấy khán giả xung quanh rất đông và đang cổ vũ cho mình. Và bạn biết không, trong giải đấu vào Chủ nhật tuần đó, tôi đánh 66 gậy ở vòng thứ 3 và dẫn đầu bảng, cách người thứ hai 3 gậy. Khi tôi bước lên tee số 18, trên đồi đó đã chật kín người. Mọi thứ giống như những gì tôi đã tưởng tượng. Cuối cùng tôi đã thắng Arnold Palmer và Bob Murphy bằng 2 cú đánh để thắng giải Major đầu tiên trong đời.
Một trong những công cụ mà tôi học từ cuốn sách Thay đổi để thành công, đó là quay lại một đoạn video tôi đang thực hiện một loạt cú putt, bắt đầu từ 5 feet và xa dần cho đến 50 feet, và cứ lặp đi lặp lại. Nó được ghép với các bài nhạc hay và chèn thêm âm thanh của trái bóng khi rớt vào lỗ được phóng lớn. Có một năm, tôi chơi ở giải L.A Open. Tôi và Cathy ở cùng với bạn tôi, Ron Rhoads. Ron là phù rể chính cho tôi, khi tôi cưới Cathy. Cậu ấy là vận động viên hàng đầu ở Câu lạc bộ Riviera Country. Ngày đầu tiên, tôi về 73 gậy, với 35 cú putt, nát như tương. Ron và Cathy biết tôi mang theo đoạn video đó, nên đã bảo tôi cần phải xem lại trong đêm đó luôn. Lúc đó tôi hơi khó chịu và không được thoải mái khi nghe lời khuyên từ họ, nhưng tôi vẫn cứ xem vì ít nhất là vợ tôi sẽ không lèo nhèo tới lui về việc này nữa.
Bạn có lẽ cũng đoán được điều gì xảy ra. Ngày hôm sau tôi về 67 gậy với 24 cú putt cho dù hôm đó tôi chơi rất tệ. Việc xem lại đoạn video đã giúp tôi lấy lại được nhịp điệu, và hình ảnh bản thân putt vào lỗ hết trái này qua trái khác giúp tôi cảm thấy tự tin. Điều này đúng là thần kỳ. Khi xem video, tôi “tiếp nhận” cảm giác và nhịp điệu từ cú putt, còn âm nhạc làm cho tôi thư giãn. Và nó giúp tôi ra sân putt mà không phải cố hay căng thẳng chút nào.
Một trong những thứ nữa mà tôi học được từ cuốn sách, đó là bạn cần phải biết mình biết ta và có một chiến thuật phù hợp với bản thân. Tôi chơi long game không giỏi. Nhưng tôi rất giỏi short game, và vì vậy, tận dụng thế mạnh về short game là chiến thuật để tôi thành công. Khởi đầu với giải PGA Championship ở Southern Hills, chiến thuật của tôi là tấn công. Tôi luôn cố gắng on green khi có cơ hội. Nếu cú approach' không thành công thì tôi dựa vào short game để cứu. Ở Southern Hills, tôi đã có 22 birdies, 1 eagle, 20 bogey và 1 double bogey.
Chỉ có một nơi mà chiến thuật đó không thực hiện được, đó là tại các giải U.S Open. Ban tổ chức chọn sân và chọn vị trí cờ rất khó, thậm chí bạn chỉ cần mắc một lỗi nhỏ thôi thì về double bogey đã là tốt rồi. Tôi rất căng thẳng và đã thất bại trong giải đấu đó. Sau đó, tôi quyết định sử dụng một chiến thuật tiếp cận green khác trong giải Cherry Hills Country Club mở rộng ở Denver năm 1978. Đây cũng là một chiến lược mà tôi nghĩ bạn có thể áp dụng trong những trường hợp thi đấu áp lực cao.
Thay vì đến sân sớm và “ám ảnh” với việc chuẩn bị giống như ở các giải đấu khác, tôi quyết định cách chuẩn bị cho trận đấu giống như giải Colorado Open. Vì thế tôi không đến sân quá 45 phút trước thời gian tee off và cũng không đánh nhiều hơn 15 trái để khởi động. Sau các vòng đấu, tôi cũng không bao giờ luyện tập. Tôi không dồn nén, ép buộc bản thân phải thắng giải. Ở lỗ thứ 18, tôi phát bóng tốt, bóng bay sang phía bên phải của fairway, và tôi không biết bóng rơi trúng cái gì ở đó mà nó bật lên lăn lên đồi, qua phía phải, vào trong phía cỏ rậm. Tôi về bogey thua Andy North một gậy.
'Approach: là cú đánh để on green.
Tôi nhận ra rằng, thật không dễ như kiểu bật một cái công tắc trong đầu, là bạn sẽ ngay lập tức không cảm thấy áp lực. Nhưng áp lực hoàn toàn do bản thân bạn tự tạo ra cho mình. Cách cơ thể bạn phản xạ lại với căng thẳng là một chức năng sinh lý của cơ thể. Tuyến thượng thận sẽ sản xuất ra hormone adrenalin' khi bạn bị áp lực gì đó. Nhưng bạn có thể ngăn chặn phản xạ này xảy ra, bằng cách đừng để rơi vào tình trạng bị áp lực, cũng đừng để bản thân có cơ hội chú ý rằng, mình đang thực sự ở trong tình trạng bị áp lực.
Vào năm 1977, tôi và AL Geiberger chơi cùng flight trong một giải PGA. Trong giải này, Al là golfer đầu tiên trong lịch sử golf về 59 gậy trong một vòng golf 72 gậy. Gồm 11 birdie, 1 eagle, còn lại là par. Sau mỗi lỗ, caddy của Al sẽ nhặt bóng và cất. Thường thì Al yêu cầu caddy phải đưa cho anh bóng mới ở mỗi tee. Nhưng caddy cũng chẳng mê tín gì nên cứ đưa cho Al trái bóng cũ. Suốt cả trận đấu Al chỉ đánh bằng trái bóng đó. Anh ấy dường như chìm vào không gian vô áp lực riêng của mình. Giống như ma làm vậy, Al cứ nhận bóng từ caddy của mình là đánh thôi chứ không để ý mình đang đánh bóng gì. Và đó là giải đấu mà Al đã ghi tên mình vào lịch sử golf.
Hormone Adrenalin là một hormone có tác dụng trên thần kinh giao cảm, được cơ thể sản xuất khi bạn sợ hãi, tức giận hay thích thú, nó làm cho tim đập nhanh hơn và cơ thể chuẩn bị những phản ứng để chống lại nguy hiểm.
Đối với golfer trung bình, áp lực là vấn đề thường xuyên gặp phải. Họ có thể cảm thấy bị áp lực khi đứng trước cú putt birdie, hay có nguy cơ mất 10 đô la với bạn chơi, hay đích là thắng giải đấu của câu lạc bộ họ tổ chức.
Áp lực đó đến từ việc họ không có kế hoạch chơi và chu trình putt cụ thể. Mục tiêu của chúng ta là “ngắt kết nối” với kết quả của cú putt. Chúng ta không quan tâm đến kết quả ra sao mà chỉ dành tất cả năng lượng cho việc hình dung cú putt vào lỗ, đồng thời sử dụng ổn định một chu trình các bước giống nhau cho mỗi lần putt. Một khi làm được điều đó là bạn đã làm được tất cả điều cần làm.
Một bài luyện tập mà con trai tôi, Ronnie thích sử dụng đó là putt bóng lăn qua một cây tee cắm lút xuống green cách phía trước bóng 2 inch. Khi bóng vừa lăn qua vị trí tee, Ronnie yêu cầu họ phải đánh giá kết quả của cú đánh là tốt hay không tốt bằng cách nói to yes hay no. Thực hiện việc này giúp họ chú ý tập trung vào thực hiện chu trình putt, điều mà họ nên làm giống nhau với tất cả các cú putt, bất kể hoàn cảnh nào, bất kể kết quả ra sao. Khi thực hiện bài luyện tập này, họ sẽ khám phá ra rằng, họ thường vật lộn với những cú putt bởi vì cảm thấy mình phải đọc green, chọn line, và thực hiện cú đánh làm sao cho được kết quả hoàn hảo, trong khi thực tế thì không như vậy. Họ bắt đầu thấy được rằng họ có thể lăn bóng không chính xác qua tee, hoặc tiếp xúc bóng không hoàn toàn tốt nhưng bóng vẫn có thể vào lỗ.
Có một cách khác để ngắt kết nối với việc chú ý đến kết quả putt, đó là cắm một vài cây tee nổi trên mặt green và lăn bóng cho chạm vào tee thay vì vào lỗ. Tất cả những gì bạn cần làm là thấy line và lăn bóng, đưa bạn vào tình trạng cảm thấy nó đơn giản, và không có hình phạt nào đang chờ khi bạn lỡ một cú putt cả.
Thậm chí những golfer giỏi nhất cũng phải vật lộn với áp lực. Họ có thể có chu trình các bước khi putt tốt, nhưng khi bị áp lực, họ có thể đi nhanh hơn hay chậm hơn, hoặc bình thường nói luôn miệng nhưng lúc này lại im lặng. Mọi thứ mà bạn thực hiện khác hơn so với lúc bình thường là tín hiệu tác động tới não, và cơ thể bạn sẽ căng lên. Tình trạng này xảy ra với tôi rất nhiều lần nhưng không bao giờ đối với những cú short game. Những cú long game luôn luôn là điểm yếu của tôi. Tôi vượt qua được những thời điểm áp lực này bằng cách bám sát kế hoạch đã đặt ra, và đưa bóng về những khoảng cách mà tôi có thể sử dụng gậy “ruột”. Tôi không cố gắng để ám chỉ rằng sau khi đọc chương này, bạn sẽ xóa bỏ được hoàn toàn những cảm xúc và căng thẳng khi chơi. Không ai có thể làm được điều đó cả. Nhưng tôi tin là bạn chỉ cần thực hiện chu trình putt tốt hơn một chút, và quên kết quả đi, thì nó cũng sẽ tạo ra kết quả tích cực cho những cú putt của bạn.
Khi bắt đầu thực hiện chu trình putt của mình, bạn sẽ không có thời gian hoặc cơ hội để xem bạn chơi của mình đang putt như thế nào. Điều này nghe có vẻ không hay nhưng hãy tin tôi, tốt hơn nên là vậy. Tôi hầu như không bao giờ xem người chơi cùng flight putt. Đầu tiên là tôi không biết những gì họ đang “đọc” hay “làm” với cú đánh của họ. Nếu bạn xem tôi putt một trái khoảng 15 feet, tôi cá với bạn là bạn không thể biết tôi putt bị kéo trái nhẹ, hay bóng có lăn đúng như tôi dự định hay không. Nếu tôi putt hụt sang trái do tôi kéo trái, nhưng điều đó làm bạn nghĩ bạn nên điều chỉnh line thêm sang phải, thì bạn sẽ putt hụt sang phải.
Tôi muốn tự đọc green, thấy line và tập trung vào những gì tôi đang làm. Tôi không bao giờ quên lần đầu tiên tôi chơi với Jack Nicklaus tại giải Canadian Open vào năm 1966. Tôi nhìn vào yardage book' và thấy khoảng cách của lỗ chuẩn và green hoi bị phát bóng là 185 yard. Cờ cắm phía sau, downhill vì thế tôi quyết định sẽ sử dụng gậy sắt 4. Nhưng khi tôi nhìn qua Jack và thấy anh ta rút gậy sắt 3 khỏi túi gậy. Khoảng cách đánh gậy sắt của Jack và tôi thường tương đối bằng nhau, vì thế tôi nghĩ gậy sắt 4 có thể không phù hợp với tôi. Tôi quyết định rút gậy sắt 3 giống Jack và kết quả là bóng bay xa quá green 15 yard và Jack nói với tôi “Đừng nhìn vào túi gậy của tôi. Anh không thể biết được là tôi sẽ đánh full swing hay chỉ 70%”.
+ Yardage book là một cuốn sổ tay nhỏ có vẽ hình ảnh, khoảng cách, chiều dài từng lỗ golf, golfer có thể ghi thêm các lưu ý, chiến thuật chơi...
Đó là một bài học kinh nghiệm cho tôi.
Một bài học khác mà bạn cũng có thể học từ Jack liên quan đến việc tự chỉ trích bản thân. Jack có nhiều cú putt quan trọng hơn bất kỳ ai trong lịch sử của trò chơi này. Hơn 40 năm, anh ấy đã đứng trước hàng trăm cú putt quan trọng. Anh ấy chắc chắn làm được nhiều thứ hơn những gì đã chia sẻ cho mọi người biết, tuy nhiên không phải lúc nào anh ấy cũng thực hiện thành công. Nhưng khi kể lại, Jack nói rằng anh ấy chưa putt trật trái nào khi tham gia các giải đấu. Jack không phải là người nói dối. Anh ấy chỉ là người hay quên khôn nhất thôi.
Những golfer putt giỏi biết rằng họ không có lợi ích gì khi nhớ những cú putt hụt và tự rủa xả bản thân thậm tệ. Chúng ta là người và tất cả chúng ta đều mắc lỗi lầm, vậy nên đừng để trong đầu bạn chứa đầy những ý nghĩ tiêu cực. Theo dõi sát để đánh giá tại sao bóng lại lăn không như dự định, là do vấn đề kiểm soát tốc độ hay việc đọc green, hoặc thứ gì đó liên quan đến chuyển động, hay tư thế của bạn. Việc đó là cần thiết. Nhưng khi đang chơi, bạn chỉ làm việc đánh giá này để cải thiện cảm giác, hoặc thay đổi chiến thuật ở lỗ tiếp theo chứ không phải để chỉ trích bản thân.
Nói cách khác, tôi không quan tâm nếu bạn vừa mới bị 3 putt ở 3 lỗ đầu. Tôi muốn nghe bạn tự nói với bản thân rằng bạn đã khởi động xong và sẽ chỉ đánh 1 putt ở lỗ kế tiếp, bởi vì mình xứng đáng như vậy. Đừng để 12 cú putt đầu tiên hủy hoại khả năng của bạn ở lỗ thứ 6. Hầu hết các golfer đều tự rủa xả bản thân, tự gọi bản thân bằng mọi cái tên xấu xí mà họ nghĩ ra được và cam chịu với ý nghĩ rằng hôm nay là ngày chơi không tốt của mình. Nếu bạn suy nghĩ như vậy thì chắc chắn nó sẽ xảy ra như vậy.
Không chỉ đơn giản là thực hiện các bước trong chu trình putt, mà bạn hãy “thưởng thức” từng bước. Nếu xem putt như một thứ gì đó vui và tự tạo sự hứng thú đối với nó, thì ngay lập tức bạn sẽ thành công hơn. Bằng việc “chìm đắm” trong việc quan sát line và thực hiện theo chu trình, bạn sẽ nắm lấy vai trò chủ động trong việc đối phó với những gì đang xảy ra trên sân.
Nếu putt hụt, hãy xem như chưa có gì xảy ra và bắt đầu một cú putt khác. Điều quan trọng là đừng tự chỉ trích mình.
Để quên cú putt vừa xảy ra ở lỗ trước, bạn phải áp dụng một mẹo gì đấy để tự “lừa” mình. Những golfer có tinh thần tích cực là những người nói rằng đã putt một trái rất tuyệt (tuy bóng không vào). Họ không putt hụt. Bóng không vào lỗ có thể là do một vết giày trên green làm cho nó lăn chệch line hoặc một thứ gì đó xảy ra ngoài sự kiểm soát của họ. Vấn đề chính đối với họ là đã làm được đúng những gì họ nên và muốn làm.
Thực sự khó để duy trì trạng thái tích cực và sự tập trung trong một khoảng thời gian dài. Tôi thấy được điều này khi gần đến cuối mùa giải. Tôi muốn được giải trí nhiều hơn, muốn nằm ườn ra xem tivi hay làm một điều gì khác ở đâu đó mà không phải là sân golf. Tôi biết tư tưởng này ảnh hưởng không tốt đến tình hình thi đấu nói chung và cú putt nói riêng. Và sự thật là kết quả của các giải đấu luôn luôn thể hiện rõ ràng điều này.
Bây giờ hãy nghĩ đến tình trạng chơi golf của mình và lý do tại sao bạn lại ra sân. Tôi thấy rất nhiều người nói với tôi rằng họ chơi golf bởi vì họ thích và đam mê nó, nhưng khi putt trên green thì trông họ rất khổ sở. Bạn có thể không giữ được sự tích cực, lạc quan trong cả trận golf, nhưng hãy cố gắng bắt đầu với một vòng hoặc thậm chí vài lỗ. Tôi nghĩ bạn sẽ khám phá ra rằng, nếu bạn bình tĩnh hơn, suy nghĩ đơn giản và tích cực hơn thì sẽ thu được kết quả tốt hơn. “Golf” của bạn sẽ “thấm” những cảm giác này và kết quả tốt sẽ đến với bạn.
